Category: Osian

#100 Y Ganfed Gerdd

Heddiw’n grwn croniclwn ni’r
Hysterics i greu stori.

I bedwar ban o’n hannedd
Drwy’r byd heb symud o’n sedd.

Ar dramp aed i droedio’r we
A’r hewl ar goll yn rhywle.

Diolch gan lu’r canu caeth
I’n holl noddwyr llenyddiaeth!

 

Wedi ei chyd-gyfansoddi gan feirdd Her 100 Cerdd

#95 Merch ar goll (II)

Mae’r bedwaredd noson fel blanced drosom
yn hydrefol a gwlyb, yn dwyn ein hanadl
o’r ffroenau dig,
y paderau tawel a’r fflamau gwan;
bydd amenio cyn cyrraedd bonyn y cwyr,
er bod hwnnw bron â bod wedi’i fwyta’n llwyr.

#79 I Savi’r Ci Defaid

Ci bychan bwyteig ydi Savi,
boed datws neu boed yn wasabi,
heb anghofio’r carped
a’r cyrtens pob tamed
mae’n wyrthiol nad ydyw yn pesgi.

#72 Y Talwrn

O safbwynt y pencampwyr!

Hel sgôr uchel a throi’r sgriw yn dynn, dynn
yw ein dawn unigryw;
maes rhedeg mesur ydyw,
maes y gad i’n miwsig yw!

#47 Ras Arlywyddol

Os wyt yn pendroni, neu’n hytrach yn ama’,
a fedri roi fôt dros rethreg Obama,
Dim ond iti wrando am eiliad ar Mitt,
Cei ddeall yn llawn beth yw ystyr ‘twit’!

#44 Erch, Rheidol a Thaf.

 Mae’r dyffrynnoedd i gyd yn agor ynom
yn dad-blygu’u mapiau cyfarwydd
o’n blaenau;

 ac wrth ddilyn â’n bysedd Erch, Rheidol a Thaf,
yn golchi’r tirlun i’w haber ac yn ôl
yr un osgo sydd i’w heiddo o’u darllen yn llwyr.

Er pan nyddwyd afon i’m deall innau
gallaf ddilyn, fel un, yr holl drywyddau
heb edrych ar fap, a deall yr enwau.

#20 CF11

Fe wn ‘mod i yma,
mae’r graffiti yn dweud,
y graffiti na feiddiodd
neb ei ddadwneud:

‘CF11’
yn ffin rhwng ffrindiau,
sy’n uno’r gelynion
sydd wastad yn maddau.

Carreg filltir
heb ben draw i’r daith,
ac arwydd “croeso”
ac “ewch o’ma” yn un iaith.

Y paent gwrthryfelgar
mor deyrngar ei neges,
sy’n mynnu ein pechu,
ond eto’n gwneud cyffes.

Ar draws y Taf,
ar y waliau noethion,
wrth wylio’r ddinas
yn torri’i chalon

a’i hamlinell newydd
yn codi’n uchel,
CF11
sy’n gwarchod y gorwel.

#13 Fy nghyllell boced ar gyfer bob dim

Ar gais Elfed Dafis

Fy nghyllell boced ar gyfer bob dim,
mae’n torri bara a physgod chwim.

Hi holltodd ran helaeth Carreg yr Imbill,
fe dorrodd hon dwll yn yr o-sôn dywyll,
mae’n gymorth da wrth godi pebyll,
fy nghyllell hyblyg i.

Mae’n crafu’r baw o dan ewinedd,
mae’n dallt yr acen mewn cynghanedd,
mae’n gwneud y tro i olchi’r dannedd,
fy nghyllell ddihafal i.

Gall gofio penblwyddi, gall dynnu lluniau,
gall fynd â’r ci am dro i’r traethau
hyn oll heb adael fy mhoced innau,
fy nghyllell ddifai i.

Aiff hon â mi’r holl ffordd i’r lleuad,
mi ddysgith hon i’r bochdew siarad,
mi fedrith wnïo o wlanen dafad
fy nghyllell boced i

sy’n torri’r bara a’r pysgod chwim,
fy nghyllell boced ar gyfer bob dim.

#12 Superted

Gemau Paralympaidd

Fe’m taflwyd innau i’r domen sbwriel
a’m barnu’n ddiwerth ar gownt y rhyfel;

roedd nam ar y goes, a’r llygaid yn niwlio,
ac eco ffrwydradau’n fy nghadw’n effro.

Dyw’r byd  mawr ddim yn cerdded ar faglau a ffyn.

Un noson trwy’r hunllefau daeth golau gwyn

ag angel i ‘nghyffwrdd a gwefru’r gwythiennau,
gan ledu ‘ngorwelion ac ystwytho’r cymalau:

rwyf eto’n ddyn, fel ‘tae’r cepyn amdanaf
ar faes cad y Gemau sy’n gweiddi “Gallaf!”

#7 Soned arall yn y nos

Disgynnodd y nos dros swildod Caerdydd
yn drwsgwl a gwlyb fel glasfyfyrwyr
yn cusanu’u rhyddid ar ddiwedd dydd.
Mae Heol yr Eglwys yn gwisgo’i cholur,
a sgerti byrion ar hyd Santes Fair;
sŵn gweiddi’r bechgyn fel chwalu gwydyr
wrth godi’u dyrnau dros ddwy neu dair.

Mae eco sy’n aros mor ddiwahân
yn taflu lleisiau o bell ac agos
drwy’r strydoedd gweigion sy’n llawn ysbryd glân,
cariad a chasineb criwiau unnos.
Wedi i’r bore sgubo neithiwr o’r stryd,
bydd oglau’r glaw mân ar ein dillad o hyd.

#6 I pendics Mererid Haf

Wedi awr fy hysterics a’r boen oll
erbyn hyn rwy’n ffenics;
nid cloff wyf, wedi cael ffics
i’r poendod ar y pendics.

Tripiau a gaf i’r tropics – es i weld
holl sioe yr Olympics;
heno, peth i’r co’, fel Kwiks,
yw’r poendod ar y pendics.

#4 Merch ar goll (chwilio)

Gŵylnos o ganhwyllau ar y drydedd noson;
lle mae’r morfa’n ymagor, ond yn celu’r gorwelion,
ac anadl y byd rhwng y dref a’r afon.

Mae cysgodion gobaith ym mhantiau’n hasennau
lle mapiwyd y tirwedd yn hegar i’n hochrau,
a’r Ddyfi’n llwyd ym mhyllau ein llygadau.

Ond tra bod yr anwybod fel fflam yn llosgi,
fe ddown ynghyd a rhannu gweddi
mewn gŵylnos o olau, a’r cŵyr yn toddi.