Category: Hywel

#100 Y Ganfed Gerdd

Heddiw’n grwn croniclwn ni’r
Hysterics i greu stori.

I bedwar ban o’n hannedd
Drwy’r byd heb symud o’n sedd.

Ar dramp aed i droedio’r we
A’r hewl ar goll yn rhywle.

Diolch gan lu’r canu caeth
I’n holl noddwyr llenyddiaeth!

 

Wedi ei chyd-gyfansoddi gan feirdd Her 100 Cerdd

#93 Hyddgen

Pan fo’r fawnog dan glogyn
A’r cymylau’n garpiau gwyn,
A lonydd dros Bumlumon
Yn barhad o’r nentydd, bron,
I droedio draw drwy y drain,
Yno daw catrawd Owain
At yr Hyddgen sy’n denu
beirdd y wlad mewn dillad du.

#84 Diymadferth

Heno mae’r delweddau’n pallu dod.
Yr awydd yn arafu,
Geiriau’n glynu yn ei gilydd
Ac yn gwrthod gadael fynd,
Nid blinder,
Mae coffi’n cadw hwnnw wrth y drws.

Yn y cefndir y mae’r bwletinau byw,
straeon yn ailadrodd bob rhyw awr,
rhyfelgwn eto’n dadle ar y sgrin,
hanes yn datguddio cythreuliaid,

a’r tu allan, nawr ac yn y man
mae seirennau’n sgrialu drwy’r pentre,
chwilolau hofrenyddion dros yr afon,
braw y nos yn bolltio’r drws
a dagrau pedwar ban yn gwlychu’r lôn.

Heno, mae’r delweddau’n pallu dod.

#67 Ail i Glwb Peldroed Lerpwl

(I Mrs Jackson – YNWA)

Paid holi be dwi’n neud, dwi’n gwylio Sky,
Ma kick off Lerpwl-Everton am ddau.

Ti eisie mynd i siopa? Dwi’m yn rhydd.
Mae’r transfer window bwysig mlaen drwy’r dydd.

Gwagio’r bins a golchi’r llestri? Be?
Dwi’n gwylio DVD gols llynedd, ‘ce?

Dwi isie galw’r budgie yn Dalglish,
Oce, wel be am Rush te? Nage? Sheesh!

Os wyt ti’n ail i Lerpwl, cofia hyn,
Roedd Paisley’n ail i Shankly, ‘nghariad gwyn.

#58 Porthorion

Mi fum yn meddwl ganwaith
Wrth gerdded mewn i’r Gen,
Ysgwn i be ddigwyddai
Pe bawn i off fy mhen

Yn ceisio cerdded allan
A chyfraith Hywel Dda,
Neu Lyfr Du Caerfyrddin,
Neu gopi o Which Car?

A fyddai’r porthor hynaws
Fel brawd o’r CIA
Yn neidio’n wyllt o’i guddfan,
Ac yna’n gweiddi ‘Hei!’

Neu a fyddai’n codi
Ei lygaid craff o’r llawr
A ‘nghyfarch i yn addfwyn
‘Nos da. Pob hwyl ‘ti nawr.

 

#51 Canol oed nid canol y ffordd

(I ddathlu penblwydd Gareth Lewis, sy’n 40 heddiw)

Cei brynu’r Porsche a’r Harley,
A’ r Les Paul, sgleiniog, crand,
Er nad oes gen ti drwydded,
Ac er nad wyt mewn band.
Cei chwarae’r heavy metal,
Pen-doncio’n wyllt fel gordd,
Oherwydd bo ti (jyst) yn ganol oed,
Ac nid yn ganol y ffordd.

#45 Gwalia Deserta 2012

Beth ddwed y clychau heddi?
Oes rhai yn canu, dwed?
Tawelodd rheiny hefyd,
Gwacaodd seti cred.
Ac nid yw Dai yn poeni
Bellach bod rhaid i’w grwt
Weld Uffern o dan ddaear,
Mae’n Uffern ar y clwt.
Mae’r plant yn adrodd straeon
Am smack a speed a blow,
Am nad oes dim byd gwell i’w wneud
Bellach ar Collier’s Row.
Os geilw’r undeb streicie,
Mond dyrned ddaw o’r gwaith,
Dyw’r aelod lleol ddim yn dod
I ddangos ochr chwaith.
Ond diawl, mae’r pwll ‘di glasu,
Yr afon eto’n lân,
A rhai yn dechrau siarad
Am newid, fel o’r bla’n.

#39 Teulu

Gwgai cypyrddau’r gegin, ar agor,
A rhegi’n ddilychwin
Uwchlaw darnau’r gwydrau gwin.
Y teledu’n ddiluniau, a’i eira’n
Araf oeri’r muriau,
Eu hoeri nhw ers oriau.
Mae’r marmor yn teimlo’r taw, a dweud mawr
Dad a mam yn ddistaw,
Drysau’n glep dros sŵn y glaw.

#38 Gwrach Cors Fochno

Mae gwrach yng Nghors Fochno
A brwyn yn ei gwallt,
Mawn o dan ei hewinedd
A’i hanadl yn hallt.
Pan ddaw’r niwl fewn o’r môr
Mae hi’n codi’i phen,
Ac er gwaetha’r gwynegon
Yn ei choesau pren
Mae hi’n gadael ei chartre
Yn y siglen ddofn
A chrwydro’r pentrefi
Er mwyn codi ofn.
Peidiwch chi meiddio agor
Y llenni, da chi,
Rhag ofon y gwelwch
Ei llygaid gwyrdd hi.

#26 Y Wawr, 04.10.12

Weithiau, mi glywn aderyn
yn siglo’r goeden.
Dro arall, swn y ceir yn amlhau.
Ond heddiw gwyddwn,
heb gyffro o gwsg
bod y bryn yn borffor,
bod waliau’r tŷ yn gwelwi,
a bod y golau’ dringo’r llethrau,
wedi dilyn o’r gororau
lwybr duwies y dŵr,
nes sbecian uwch ei tharddle
dros Bumlumon
er mwyn gweld y môr,
ac y byddai’n gwagswmera
ar ei waered
drwy gydol y dydd.

#25 Y Ganolfan

O gorau’r Urdd i Figaro, – daw’r byd
Draw i’r Bae a dawnsio,
Y mae’r un Gymru yno
Yn tynnu tant dan un to.

#24 Easy Jet

(cais gan Elfed Dafis, yn benodol am ‘y rhuthro ofnadwy wrth i bobl fynd i mewn i awyren y cwmni a dewis sedd eu hunain’)

Ar EasyJet, byth eto – yr af i
i Sir Fon na Rio,
Ar daith i Cannes neu Bordeaux – mi gerddaf,
Yn ddianaf ‘rwyf am gyrraedd yno!